در اين بين يکي از سؤالات مبتلا به قشر جوان ما “چرايي زودتر مکلف شدن دختران نسبت به پسران” مي‌باشد! آيا خالق هستي‌بخش تفاوتي بين زن و مرد قائل شده است؟

آيت‌الله جوادي‌آملي مفسر قرآن و از مراجع تقليد درباره دليل زودتر مکلف شدن دختران نسبت به پسران معتقد است: توفيق زن بيش از مرد است و اگر انسان تنزل کند حداقل بايد بگويد زن همانند مرد است. زيرا ‏تقريباً شش سال قبل از اين که مرد، مکلف بشود، زن را ذات اقدس اله به حضور پذيرفته است. زن ‏همين که از ? سالگي گذشت و وارد دهمين سال زندگي‎ ‎شد، خدا او را به حضور مي‏‌پذيرد و با او ‏سخن مي‏‌گويد و روزه را بر او واجب مي‏‌کند، مناجات‌هاي او را به عنوان دستور مستحب شرعي ‏گوش مي‏‌دهد.

وي اشتغال پيشتر زنان نسبت به مردان به راز و نياز با خدا را بعنوان يکي از اساسي‌ترين تشرف زن به محضر باري تعالي برشمرد و گفت: آن وقتي که هنوز مرد به عنوان يک نوجوان مشغول بازي است، زن مشغول راز و نياز ‏و نماز است. شش سال زمينه ‏سازي کردن و از دوران نوجواني او را به حضور پذيرفتن، نماز را که ‏عمود دين است بر او واجب کردن، روزه را که سپر دين است و حج را که وفد الي‏‌اللَّه است و ‏مهمانان در آن سفر به ضيافتگاه خداوند مي‏‌روند، بر زن واجب کردن، اينها همه نشانه آن است که ‏زن براي دريافت فضائل، شايسته‏‌تر از مرد است و اگر اين منطق درست تبيين و اجرا گردد، نتيجتاً ‏معلوم خواهد شد که زن بالاتر از مرد و لااقل همتاي مرد است.‏

مرد وقتي پانزده سالگي را تمام نمود و وارد شانزدهمين سال زندگي شد، ‏شايستگي خطاب الهي را کسب مي‏‌نمايد و قبل از آن چنين لياقتي ندارد، زيرا بلوغ زمينه تشرف به ‏مقام عبوديت است.‎

‎اين مفسر قرآن در مورد اهميت پاسداشت سن بلوغ و تشرف دانستن اين مرحله با استناد به مناجات‏‌الذاکرين امام ‏سجاد (صلوات اللَّه عليه) تصريح کرد: درباره يکي از علماي بنام شيعه ابن طاووس – رضوان اللَّه عليه – نقل شده است که روز بلوغش ‏را جشن گرفت، او وقتي از پانزده سالگي وارد شانزدهمين سال زندگي شد دوستان و آشنايان خود ‏را به شکرانه اين که من نَمُردم و سنّ من به حدّي رسيد که خداي سبحان با من سخن گفت و از ‏من تکليف طلب کرد، جشن گرفت چون انسان‎ ‎تا قبل از بلوغ، مورد خطاب تکليفي خدا نيست، و به ‏هنگام بلوغ لياقت مي‏‌يابد که مورد خطاب خداي سبحان واقع شود.

اين که اين جشن در اسلام ‏مشروعيت دارد و جزو سنن هست يا نه؟ مسأله‏‌اي جداگانه است، کسي به قصد ورودِ سنّت اقدام ‏به برگزاري اين مراسم نمي‏‌کند، بلکه اين جشن را به شکرانه يک نعمت برگزار مي‏‌نمايد. و شايد ‏مرحوم سيد ابن طاووس زير پوشش اطلاقات اوليه که هر نعمتي به شما رسيده است حق‏‌شناس و ‏شاکر باشيد، اين چنين عملي را انجام داده است.

بر اين اساس، بلوغ يک شرافت است. آنها که اهل سلوکند مي‏‌گويند ما مشرَّف شديم نه ‏مکلّف، چون زحمت و مشقتي در کار نيست، بلکه شرف در کار است. لذا در مناجات‏‌الذاکرين امام ‏سجاد صلوات اللَّه و سلامه عليه مي‌خوانيم «يا من ذکره شرف» اي خدايي که نام تو مايه ‏شرافت است.‏

اگر کسي به جايي برسد که ذکر خدا گويد و در سايه اين ذکر، به ياد خدا و خدا هم به ياد او ‏باشد، شرافتي نصيب او گرديده است، و زن شش سال قبل از مرد به اين شرافت مي‏‌رسد. اگر ‏چنانچه به اين نکته دقت شود، قبل از اين که مرد به راه بيفتد و در صراط مستقيم گام بردارد، زن ‏بخش زيادي از اين راه را طي کرده است.

بنابراين هم آن محروميت‏‌هايي که زن در دوران عادت دارد ‏قابل جبران است و هم اينکه شش سال قبل از مرد، بالغه مي‏‌شود همه نقص‏‌ها را ‏ترميم مي‏‌کند. بنابراين اگر نقصاني در ايمان باشد و علت آن هم نقص در عبادت باشد، نه تنها قابل ‏جبران است بلکه اگر زن به اين فکر بيفتد که دوران شش ساله را مغتنم بشمارد عظمتي فزونتر نيز ‏خواهد يافت.‏

‎از آنچه گفته شد روشن مي‌شود سِرّ بيان حضرت امير سلام‏‌اللَّه عليه در نهج‏‌البلاغه که در ‏وصف زن خطاب به امام مجتبي عليه السلام مي‌فرمايد« فاِنّ المرأه ريحانه وليست بقهرمانه ».‏ ‎ ‎يعني اين که زن ريحان است، بايد او را زودتر از مرد، تحت تربيت و تکليف قرار داد، در غير اين ‏صورت ضايع مي‏‌شود.

روايتي ديگر نيز از حضرت صادق سلام‏‌اللَّه عليه نقل شده است که ‏مي‌فرمايد:‏ ‎ »‎من اتّخذ امرأه فليکرمها فانّما امرأه أحدکم لعبه فمن اتّخذها فلا يضيّعها».‏ ‎ ‎مراد از لعب در روايت، بازيچه و اسباب‏‌بازي نيست، بلکه يعني زن ريحانه است اين ريحانه را ‏ضايع نکنيد. اسلام به اولياي مدرسه و منزل دستور مي‏‌دهد که به دخترها بيش از پسرها رسيدگي ‏کنيد.

اگر تکليف بر دختر، شش سال قبل از پسر شروع مي‌شود بنابراين اولياي منزل و مدرسه ‏مسؤوليتشان نسبت به دخترها بيش از پسرهاست.

منبع:رهيافتگان