احکام روزه‌ي رانندگان برون شهري، شخص کثير السفر؛

 حکم نماز و روزه‌ي راننده‌ي داخل شهري يا آژانس يا بين شهري که مسافتي را بايد بروند که کمتر از چهار فرسخ است، ولي گاهي مسافري را سوار مي‌کنند که به مسافتي بيشتر از چهار فرسخ مي‌روند چيست؟
راننده‌ي درون شهري و اتوبوس واحد، شغل‌شان مسافرت نيست و نمازشان هم در سفر شکسته است. اما اگر اين راننده‌ي تاکسي گاهي مسافر براي بيرون شهر به او مي‌خورد و بايد مسافت شرعي را طي کند و اين گه گاه به قدري است که بين اين مسافرت‌هاي برون شهري ده روز فاصله نمي‌شود، مثلاً هفته‌اي يکي دو بار مسافر به او مي‌خورد و يک مسافت شرعي را مي‌رود، خب ايشان کثيرالسفر مي‌شود و در مسافرت‌هاي کاري که مسافر مي‌برد، نمازش کامل است و روزه‌‌اش هم صحيح است. همين شخص اگر  مسافرت‌هايش زياد نيست و گاهي وقت‌ها (بيشتر از ده روز يکبار) ممکن است مسافري براي بيرون شهر و مسافت شرعي ببرد، ايشان کثيرالسفر نيست و در همين مسافرت‌ها و سفرهاي ديگر بايد نمازش را شکسته بخواند و روزه‌اش هم صحيح نيست.

 حکم تبعيت زن و فرزند در وطن
 فاصله‌ي وطن همسر بنده تا وطن من بيشتر از مسافت شرعي است و محل کار و سکونت ما حدوداً ??? کيلومتر با وطن اصلي فاصله دارد؛ نماز و روزه‌ي همسر بنده در وطن من چگونه است؟
سؤال اين است که همسر ايشان وقتي به وطن شوهر مي‌آيد نمازش کامل است يا نه؟ اگر همسر شما اهل وطن شما نيست يعني آنجا زادگاهش نبوده است، آنجا زندگي نمي‌کرده و اهل جاي ديگري است، وقتي با شما به وطن شما مي‌آيد، آنجا تابع نيست، يعني نمازش شکسته است، روزه‌اش هم صحيح نيست، مگر اينکه تصميم داشته باشد حداقل ?? روز در آنجا بماند.

 مدت ?? سال است که به خاطر شغلم از قم به کاشان منتقل شده‌ام و روزانه مسافت ?? کيلومتر را از منزل تا محل کارم طي مي‌کنم. در بعضي مواقع  به‌عنوان مأموريت به استان‌هاي کشور هم عزيمت مي‌کنم و تمامي نماز و روزه‌هايي که در کاشان و مأموريت به جا مي‌آورم کامل خوانده و روزه هم مي‌گيرم. کاشان را نيز به عنوان وطن انتخاب نکرده‌ام. لطفاً حکم نماز و روزه‌ي من و همسرم را تشريح فرماييد؟
شما براي کار تشريف برديد کاشان و در ?? کيلومتري کاشان هم کار مي‌کنيد. پس کثيرالسفر هستيد به‌خاطر کارتان و نمازتان در کاشان و در محل کار و در سفرهاي کاري و سفرهاي مأموريتي کامل است. لازم نيست که براي کار هميشه به يک جا برويد و يک راه را طي کنيد؛ اگر راه عوض شد و براي مأموريت به جاي ديگري رفتيد، ولي کثيرالسفر بوديد، نمازتان در سفرهاي کاري کامل است و روزه‌تان هم صحيح است. اما در سفرهاي شخصي که مي‌‌رويد، نمازتان شکسته است و روزه‌تان هم صحيح نيست.
اگر خانم شما خانه‌دار باشد يا در شهر کاشان شاغل باشد و مسافرت نرود، کثيرالسفر نيست و  بايد نماز را شکسته بخواند، مگر اينکه قصد ?? روزه داشته باشد؛ يعني بخواهد حداقل ?? روز در کاشان بماند. يعني هر بار که مي‌رود و برمي‌گردد کاشان اگر مي‌داند ?? روز يا بيشتر مي‌ماند، نمازش کامل است. اگر نمي‌داند يا مي‌داند مي‌خواهد کمتر از ?? روز بماند، نمازش شکسته است و روزه‌اش هم صحيح نيست.

 بنده از کارکنان نيروي دريايي هستم که سال گذشته از بندرعباس به شمال کشور منتقل شده‌ام و خانواده‌ي خود را در شهر تنکابن مستقر نمودم. آيا خانواده‌ام مي‌توانند شهر جديد را به عنوان وطن دوم انتخاب نمايند و بدون قصد ?? روز نماز کامل بخوانند و روزه بگيرند؟
اگر انسان جايي غير از وطنش را به عنوان محل سکونت انتخاب کرد؛ مثلاً براي کار يا تحصيل رفته است به شهري و مي‌خواهد در آنجا زندگي کند يا از آب و هواي آنجا خوشش آمده و مي‌خواهد آنجا زندگي کند، به هر حال اگر تصميم داشته باشد حداقل هفت سال آنجا زندگي کند، آنجا وطن او و خانواده‌اش محسوب مي‌شود و نمازشان کامل است و روزه‌شان هم صحيح است. اما اگر نه کمتر از هفت سال مي‌خواهند بمانند يا اينکه نمي‌دانند چقدر مي‌مانند، آنجا برايشان حکم وطن ندارد و در آنجا مسافر محسوب مي‌شوند و هر بار که به آنجا مي‌روند، اگر حداقل ?? روز در آنجا بمانند، نمازشان کامل است و اگر کمتر بمانند يا نمي‌دانند چقدر مي‌مانند، نمازشان شکسته است و روزه‌شان هم صحيح نيست.

 حد مسافت شرعي را دقيقاً توضيح دهيد؟ آيا رفت و آمد به شهرهايي مانند شهريار، پاکدشت و ورامين نسبت به تهران مسافت شرعي محسوب مي‌شود؟ حکم  نماز و روزه‌ي دانشجويان در سفر از نظر آيت‌الله خامنه‌اي چگونه است؟
مسافت شرعي در رفت و برگشت جمعاً ?? کيلومتر است که مي‌شود حدود هشت فرسخ شرعي. يعني اگر فردي ??/? کيلومتر راه را طي کند و همين مقدار هم برگردد، يا اينکه اگر در يک مسافرت طولاني است، از جايي که راه مي‌افتد (يعني آخرين خانه‌‌ي شهر مبدأ) تا اولين خانه‌‌ي شهر مقصد ?? کيلومتر باشد، اين مي‌شود سفر امتدادي؛ در اين حالت او در بين راه مسافر است و در مقصد هم همچنين است. اگر او کمتر از ?? روز در مقصد مي‌ماند، نمازش شکسته است و روزه‌اش هم صحيح نيست، اما اگر مي‌خواهد ?? روز بماند، نمازش در مقصد کامل است. (براي توضيح بيشتر به رساله‌ي آموزشي ? مراجعه شود.)
اينکه مي‌گوييد پاکدشت، ورامين و ... اينها ديگر مصداقي است؛ هر کدام از اينها که فاصله‌اش به اندازه‌ي مسافت شرعي بود، يعني فاصله‌ي آخرين خانه‌ي تهران تا اولين خانه‌ي مقصدتان به اندازه‌ي مسافت شرعي بود، در اين صورت شما مسافر هستيد و اگر اين مسافت، کمتر از مسافت شرعي بود، شما مسافر نيستيد.
طبق نظر حضرت آقا اگر کسي کثيرالسفر باشد، يعني براي کارش مسافرت‌هاي زيادي مي‌کند که بين سفرها معمولاً ?? روز فاصله نمي‌شود و اين سفرها هم سفرهاي کاري است، ايشان بايد نمازها را تمام بخواند.
اما شخصي که کثيرالسفر است، اما براي کار يا تحصيل مسافرت نمي‌کند؛ مثلاً براي زيارت يا تفريح به مسافرت مي‌رود، مثلاً هر هفته پنجشنبه جمعه‌ها به سفر تفريحي مي‌رود، در اين صورت او بايد در اين سفرها نماز را شکسته بخواند.
اما کسي که کثيرالسفر است و سفرش براي تحصيل است؛ يعني دانشجو است و محل تحصيلش شهر ديگري است و هر هفته مي‌رود و برمي‌گردد (در کمتر از ده روز يک سفر دارد) يا هر روز مي‌رود و برمي‌گردد، او کثيرالسفر است ولي براي شغل نيست، حضرت آقا در اين مسئله احتياط کرده‌اند و فرموده‌اند چنين شخصي بايد احتياط کند، يعني نماز را هم کامل بخواند هم شکسته. البته حضرت آقا فرموده‌اند که در اين مسئله مي‌تواند به فتواي مرجع تقليد ديگري عمل کند.

 خلاصه‌اي از احکام نماز و روزه مسافر
مسئله اول: مسافرت‌ اگر به قدر مسافت شرعي باشد و شخص کثيرالسفر، مسافرتش براي شغل نباشد و اين مسافرت هم حداقل ? فرسخ شرعي يعني ??/? کيلومتر است و ??/? کيلومتر هم مي‌خواهد، در اين سفرها نمازهاي چهار رکعتي شکسته است و بايد به صورت دو رکعتي خوانده شود و روزه‌ي اين مسافر هم صحيح نيست.

مسئله دوم: کساني که سفر کردن جزئي از شغل‌شان است و کثيرالسفر هستند، يعني براي شغل‌شان مسافرت‌هاي زيادي مي‌روند که معمولاً بين سفرها کمتر از ?? روز فاصله است، اين افراد بايد در سفرهاي کاري -و نه سفرهاي شخصي- نماز را کامل بخوانند و و روزه‌شان هم صحيح است.