مبعث پيامبر بزرگ اسلام
مبعث خاتم المرسلين حضرت محمد ( صلي الله عليه وآله وسلم )
بعثت به معناي برگزيدن فردي به پيامبري از سوي خدا و آغاز دوره نبوتش است. هرچند بعثت درباره برگزيدن همه پيامبران به نبوت کاربرد دارد اما از آن برگزيدن حضرت محمد به پيامبري متبادر ميشود.از اينرو در فرهنگ اسلامي، روز مبعث به روزي گفته ميشود که حضرت محمد(ص) به رسالت مبعوث شده است.بعثت در لغت به معناي برانگيختن است همچنين به معناي ارسال و روانه کردن نيز آمده است.
بعثت در قرآن کريم، به معناي برانگيختن و فرستادن پيامبران براي هدايت مردم و نيز حشر مردگان به کار رفته است.
زمان و مکان بعثت پيامبر(ص):
بعثت پيامبر اکرم(ص) بنابر مشهور در ?? سالگي و بنا به قولي، در ?? سالگي حضرت محمد(ص) رخ داده است.
طبق گفته مورخان، بعثت در ?? رجب سال چهلم عام الفيل و بيستمين سال حکومت خسرو پرويز بر ايران روي داده است.هرچند برخي ?? يا ?? رمضان، يا يکي از روزهاي ربيع الاول را روز بعثت دانستهاند، شيعيان ?? رجب را برگزيدهاند.پيامبر در غار حرا به نبوت رسيد.
ماجراي آغاز رسالت پيامبر:
پيامبر وقتي که در غار حرا به تفکر و عبادت مشغول بود، با نزول نخستين آيات سوره علق، بعثتش آغاز شد و با نخستين آيات سوره مدثر ادامه يافت. پيامبر(ص) ابتدا همسرش خديجه(س) و پسر عمويش علي(ع) را در جريان نبوت خويش قرار داد. سه سال بعد با نزول آيه وأنذرْ عشيرتک الْأقْربين ????? (ترجمه: و خويشان نزديکت را هشدار ده.)[ شعراء–???] آشنايانش را از نبوت خود آگاه کرد و در همان سال با نزول آيه فاصْدعْ بما تؤْمر وأعْرضْ عن الْمشْرکين ???? (ترجمه: پس آنچه را بدان مأموري آشکار کن و از مشرکان روي برتاب)[ حجر–??] نبوتش را علني کرد. پيامبر(ص) نخستين بار در بازار عکاظ، جايي که مردم براي تجارت در آن جمع بودند و عدهاي نيز در بلنديهاي آن به بيان اشعار تازه و داستانهاي گوناگون مشغول بودند، دعوت خويش را آشکار کرد.ابولهب و عدهاي به پيروي از او پيامبر(ص) را آزار رساندند؛ اما ابوطالب در حمايت از پيامبر(ص) آنان را تنبيه کرد.
واکنش پيامبر به نزول فرشته وحي:
اولين وحي، همراه با هيبت و احساس سنگيني بار عظيم رسالت توسط جبرئيل بر پيامبر(ص) نازل شد. پيامبر در کودکي به واسطه پاکي دروني که داشت و نيز بيزاري از محيط فاسد آن زمان مکه، ميل به تنهايي و گوشهگيري از شهر و ديار خود را داشت. به همين جهت، عزلتهاي يک ماهه در کوههاي اطراف مکه و بعد بازگشت به شهر، خوابهايي که حال و هواي جهان غيب داشت، شنيدن صداي ملک وحي پيش از بعثت و ارتباط سه ساله اسرافيل و ?? ساله جبرئيل با ايشان آمادگيهايي بوده که ايشان را براي ابلاغ پيامبري مهيا ميساخته است. البته روايات ديگري وجود دارد که پيامبر(ص) را ناآشنا به فضاي وحي و ارتباط با فرشتگان معرفي مي کند: نگاه ناباورانه پيامبر(ص) به حادثه وحي و ترس از پريشان خاطري يا جن زدگي، مشورت با خديجه و تأييدگرفتن از ورقه بن نوفل به عنوان شاهد پيامبري او و آرام شدن حضرت با دلداري وي، مضامين اين دسته از روايات است اين دسته از روايات با سير رشد و فضاي تربيتي حاکم بر پيامبر(ص) و بصيرت و بينش او نسبت به وظيفه سنگين رسالت، ناسازگار دانسته شده است.
جايگاه بعثت در فرهنگ شيعي:
در فرهنگ شيعي ?? رجب به عنوان عيد مبعث شناخته ميشود و جشنهايي به همين مناسبت برگزار ميگردد. اين روز در ايران و برخي از مناطق عراق تعطيل رسمي است.