نشست تحلیلی با موضوع پروژه اصلاح اجتماعی و تمدنی معاصر در جهان اسلام
320899.mp3
نشست تحلیلی با موضوع پروژه اصلاح اجتماعی و تمدنی معاصر در جهان اسلام
به گزارش روابط عمومی نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری،
نشست تحلیلی با موضوع پروژه اصلاح اجتماعی و تمدنی معاصر در جهان اسلام با حضور جمعی از اعضای هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران و دکتر شیخ حسینی پژوهشگر و عضو هیأت علمی دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام برگزار شد.
دکتر شیخ حسینی در ابتدای این نشست به تبیین دو عبارت جهان اسلام و معاصر پرداخت و گفت امروز جمعیت مسلمانان حدود یک میلیارد و نهصد میلیون نفر است و 57 کشور نیز عضو سازمان همکاریهای اسلامی هستند. آنچه به عنوان شروع تاریخ معاصر برای جهان اسلام در نظر گرفته می شود شامل چهار مورد است که اهمیت زیادی دارند: اول، سال 1789 که آغاز حمله ناپائون به مصر است و برای اولین بار هم بصورت سخت افزاری و هم نرم افزاری جهان اسلام با جهان غرب جدید روبرو می شود، دوم سال 1914 و شروع جنگ جهانی اول و تاثیرات آن بر جهان اسلام است، سوم سال 1924 و اعلام پایان خلافت در جهان اسلام با فرو پاشی حکومت عثمانی بعنوان نماینده جهان اسلام در آن زمان و چهارم 1979آغاز انقلاب اسلامی ایران که تاریخ جدیدی از مواجهه جهان اسلام با غرب را رقم زده است.
وی با ابراز اینکه در دورانی که جهان اسلام با پدیده ای به نام بحران هویت روبرو شده و سرگردان در سه گانه بین گذشته، حال و آینده بود، کلان جریان هایی بوجود آمدند که هرکدام راه برون رفت از مشکلات بنیادین جهان اسلام را به گونه ای مطرح کردند. یک جریان قائل بود به اینکه در مواجهه سنت و مسئله های جدید آنگونه که مسلمانان اولیه عمل می کردند ما عمل نمی کنیم و باید به گذشته برگردیم امروز مشکل از مسلمانی ماست چرا که جهان جدید، بدعت و جاهلیت است و باید به گذشته خود برگردیم این جریان به سلفیت معروف است و حدود 18 خرده جریان ذیل آن وجود دارد، یکی از این خرده جریانها سلفیت رادیکال است که گروههایی مانند داعش و جبهه النصره نماینده این جریان هستند که راه حل را بازگشت به یک نظم خلافت محور می داند اما از طرفی امکان زیست جغرافیایی در جهان امروز ذیل این تفکر وجود ندارد بنابراین این ایده به لحاظ عملی تدوام پیدا نکرد اما از لحاظ فکری و زیست ذهنی وجود دارد.
یک جریان رادیکال دیگر هم تحت عنوان تجددگرایی است که می گوید جهان جدید در بخشی از جهان تجربه شده است و باید همین را پذیرفت لذا ارتباط او با میراث گذشته خود از قبیل ملیت مذهب و زبان و قطع می شود اینها ذیل نظریه هایی مانند ناسیونالیسم و لیبرالیسم و سکولاریسم قرار گرفته اند.
عضو هیأت علمی دانشگاه افزود در میانه این دو جریان، جریان سومی شکل می گیرد که ما را از گذشته و آینده قطع نمی کند اما بر اساس مدلی خاص، هم مسائل امروز را در همین جهان امروز به رسمیت می شناسد و هم به گذشته و سنت توجه دارد این ایده در دو قالب در جهان اسلام ارائه شده است و اندیشمندانی نظیر سیدجمال الدین اسدآبادی، محمد عبده و ... آنرا در این زمان معاصر مطرح کرده اند برخی از اینها صرفاً ایده نظری است و بعضی هم یک کنش اجتماعی ایجاد کرده است که به جریان اصلاح معروف است که در قالب پروژه های فکری و انضمامی از دهه دوم قرن بیستم است و در ادوار مختلف مطرح می شود.
وی با اشاره به اینکه اسلام سیاسی در مقابل اسلام سکولار است گفت همه مصلحان اسلامی و اسلامگرایان قائل به این هستند که ذات اسلام، سیاسی و اجتماعی است و پیامبر اسلام هم یک مصلح سیاسی اجتماعی بودند از رو معتقد بودند هر ایده ای اگر در رأس قدرت نباشد امکان تحقق ندارد و اگر قدرت نداشته باشد اجرای آن ممکن نیست لذا به تاسیس نظام منجر شد بطوریکه
در اوایل قرن بیستم بزرگترین جنبش اسلامی تحت عنوان اخوان المسلمین شکل گرفت که تقریبا در همه کشورهای اسلامی بصورت رسمی یا غیر رسمی پایگاه فکری و نمایندگانی ایجاد شد.
دکتر شیخ حسینی با بیان اینکه در ایران هم جنبش اسلام سیاسی از دهه چهل با ایده امام خمینی مطرح شد و انقلاب اسلامی سال 1979 اولین تجربه ای است که ایده اسلامگرایان تبدیل به قدرت و تبدیل به نظام و ایجاد حاکمیت می شود و تحول عظیمی ایجاد کرد از این رو برخی انقلاب اسلامی را شروع تاریخ معاصر جهان اسلام می دانند و فارغ از عملکرد جمهوری اسلامی مهمترین آورده این تفکر برای انسان معاصر این است که یک سازه نظری و هویتی را شکل داده که امکان همسازی بین جهان جدید و قدیم را فراهم کرده است و یک ایده هویتبخش برای انسان مسلمان سرگردان در گذشته و آینده ایجاد کرده و هر مسئله جدیدی هم طرح شود برای آن پاسخی دارد و دیگر اینکه در گذشته خود با قطع نظر از دنیای جدید سیر نمی کند.
وی در پایان ابراز داشت تجربه اسلامگرایان سیاسی در جهان اسلام نشان داده است بعضی ها در حد جنبش بودن باقی ماندند مانند اخوان المسلمین و بعضی هم مانند النهضه تونس، حزب الله لبنان و حماس شریک در قدرت شدند و برخی هم مانند انقلاب اسلامی موفق به نظام سازی و تشکیل حکومت گردید.
:
